Αναποτελεσματικότητα

Ότι και να λέμε για τις ομολογουμένως κακές διαθέσεις των ξένων τουλάχιστον κεφαλαίων, στην Ελλάδα πάσχουμε από μια σοβαρή ασθένεια, την αναποτελεσματικότητα που εν μέρη δεν μας επιτρέπει να τους αντιμετωπίσουμε κιόλας.

Οι ξένοι μας κατηγορούν ότι δεν δουλεύουμε. Ναι υπάρχει μια μικρή μερίδα κόσμου, που απολαμβάνει σαφή αντι-κοινωνικά προνόμοια αλλά οι πλειοψηφία των Ελλήνων όχι απλά δουλεύει αλλά ξεσκίζεται για να μπορέσει να επιβιώσει οικονομικά και να παρέχει στα παιδιά τους τις υπηρεσίες που ήδη έχει πληρώσει στο κράτος. Τα ίδια τα παιδιά μας, μετά το σχολείο θυσιάζουν τα παιδικά τους χρόνια για να ξανά-διδαχθούν την ύλη του σχολείου.

Χαρακτηριστική εντύπωση μου είχε κάνει η απίστευτη αντίδραση ενός Βρετανού χορευτή στην πολυκατοικία στο άκουσμα της λέξης δεύτερη πριν από την λέξη δουλειά.

Το πρόβλημα λοιπόν σίγουρα δεν είναι ότι δεν δουλεύουμε αρκετά. Μάλλον δουλεύουμε σε ρυθμούς σκλάβων και όσο πάει και χειροτερεύει. Πως είναι δυνατόν όμως με τόση δουλειά και πάλι να μην αισθάνεσαι ότι υπάρχει κάποια ανταπόδοση.

Για μένα το πρόβλημα εστιάζεται στην αναποτελεσματικότητα που χαρακτηρίζει τον μόχθο μας. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο μόχθο της μισθωμένης εργασίας, αλλά για κάθε κατηγορία μόχθου, από το νοικοκυριό, στην εργασία, στην κρατική εξουσία αλλά και μεγάλωμα των παιδιών μας. Μόνο το μόχθο των πολιτικών μας δεν θεωρώ αναποτελεσματικό, πρώτον γιατί δεν βλέπω να υπάρχει και κάποιος και δεύτερο γιατί σίγουρα ξέρουν ακριβώς τι κάνουν οι αγαπητοί μας προδότες.

Πως όμως προκύπτει αυτή η αναποτελεσματικότητα. Οι εμπειρίες μου όλες προκύπτουν από τον τρόπο διαχείρισης νοικοκυριών αλλά και από τους περίπου 10 εργασιακούς χώρους πληροφορικής που έχω έχω περάσει και φυσικά από αναφορές γνωστών. Ειδικά οι εργασιακοί χώροι έχουν υπάρξει από δημόσιο μέχρι καρά φουλ ιδιωτικό και με μικρές ή μεγάλες εταιρίες.

Σε όλες τις περιπτώσεις, κοινός παράγοντας ήταν και είναι η έλλειψη προσαρμοστικότητας αλλά και απόδοσης λύσης σε υπαρκτά προβλήματα. Η αίσθηση μου είναι ότι στην Ελλάδα, όταν ασκείς σε κάποιον κριτική καλοπροαίρετη ή κακοπροαίρετη, ο άλλος δεν ακούει καν το αντικείμενο της κριτικής δίκαιο ή άδικο, σωστή ή λάθος. Νομίζω απλά ακούει είσαι μ@λ@κ@ς, και προσπαθεί με κάθε δυνατό τρόπο, συμπεριλαμβανομένου ειρωνίας και απαξίωσης, να υπερασπιστεί την τωρινή κατάσταση. Αυτό είναι απίστευτα καθολικά σε όλες τις διαστάσεις της κοινωνικότητας των Ελλήνων. Θυμίζει λίγο την εικόνα του Μοντεχρήστου που φοράει τα γυαλιά του μοντεχρήστου. Δεν έχει σημασία τι λες ή τι γράφεις, μόνο ότι απογορεύεται να ασκηθεί κριτική.

Μικρός αυτό μου ήταν φανερό στο πως αντιμετωπίζαμε την πρόταση λύσης με βάση το εξωτερικό. Πάντα κατέληγε στο οι ξένοι είναι μαλάκες, ανεξαρτήτως οτι σε μας το πρόβλημα παρέμενε ενώ στο εξωτερικό είχε λυθεί. Στους χώρους εργασίας, που έχω και την πιο σαφή άποψη, πάντα καταλήγει στο να γίνει κακός αυτός που έχει την αντι-πρόταση. Βέβαια, όταν το πράγμα σκατώσει απίστευτα τότε τρέχουμε σε αυτόν τον τολμηρο να βγάλει τα κάστανα από την φωτιά, χωρίς όμως πραγματικά να έχουμε συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει αρχικά πρόβλημα και κατεπέκταση και λύση. Βάζουμε και ένα καροτάκι μπροστά του για δουλέψουμε και κανένα ΣαββατοΚύριακο, αρκεί ομως να συνεχίζούμε να δουλεύουμε με τον ίδιο χαζό και αναποτελεσματικό τρόπο.

Αυτή λοιπόν η προδιάθεση για μην προσαρμογή, γιατί περί έλλειψη προσαρμόστικότητας στις νέες συνθήκες πρόκειται, για μένα είναι το Νο1 πρόβλημα της χώρας. Η αίσθηση ότι δεν χρειάζεται να αλλάξουμε τίποτα, ή αίσθηση ότι κάτω από το χαλί χωράει άπειρη σκόνη και η αίσθηση ότι κάθε φωνή λογικής είναι φωνή απειλής στο καταπληκτικά αποδοτικό μας τρόπο. Και επειδή στην Ελλάδα, ανταμοίβουμε την μαλακία και όχι την ουσία, συνήθως προϊστάμενη και διευθυντάδες είναι άνθρωποι με έντονα αυτά τα χαρακτηριστικά που δεν θέλουν να ακούσουν και κουβέντα. Μόνο ότι ο κώλος τσούξει απίστευτα πολύ, τότε θυμόμαστε να αναγνωρίσουμε ότι κάποιο πρόβλημα υπάρχει. Αυτό δεν είναι προσαρμοστικότητα όμως.

Το γεγονός ότι η δουλειά δεν βγήκε, ότι χρειάζεται να δουλεύουμε για ένα έργο 2 φορές τον προβλεπόμενο χρόνο δεν είναι πρόβλημα, όσο ότι πάμε να λιθοβολήσουμε το νέο, το διαφορετικό ασχέτως του αν είναι σωστό ή όχι.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα?

• Η διαχείριση του νοικοκυριού και των οικονομικών μας τα τελευταία πολλά χρόνια. Όποιος τόλμησε να αναφερθεί στον παραλογισμό, όπως εγώ ήταν φλώρος και τσουρέκης.
• Στρατός. Αυτό το γνωρίζουν όλοι οι άνδρες αλλά εγώ θα πω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα. Στην υπηρεσία μου, οι γραμματείς έκαναν 3 μέρες να βγάλουν την γραφική ύλη του τμήματος για τρίμηνο. Όταν εγώ πρότεινα ένα τρόπο να το κάνουν σε μια ώρα, άκουσα το εγώ excel δεν μαθαίνω.
• Στην τελευταία εργασία μου απολύθηκα ως ο απλά ο ακριβότερος. Το γεγονός ότι υπάρχει έτσι ένα πραγματάκι που λέγεται κόστος προς απόδοση δεν έχει σημασία, ούτε φυσικά οι ρόλοι που εξυπηρετεί κάποιος. Εννοείται όχι και το αποδεδειγμένο έργο του. Ήμουν λοιπόν απλά ο ακριβότερος ή ο ενοχλητικός που τόλμησε να μιλήσει για την αναποτελεσματικότητα του ανύπαρκτου bussiness plan.
• Γραφειοκρατία και διαπλοκή στο δημόσιο. Νομίζω δεν θέλει επεξήγηση.

Μπορώ να αναφέρω πολλά και είμαι σίγουρος ότι όλοι τα ζούμε καθημερινά. Είναι τόσο απλό να μειώσεις ένα μεγάλο τμήμα του μόχθου για να πετύχεις παραπλήσιο αποτέλεσμα, το οποίο το κάνει εξοργιστικό του γιατί να πρέπει να συνεχίζεις να ταλαιπωρείσαι για το έτσι θέλω ενός απροσάρμοστου ανθρώπου. Όλοι θυμόμαστε από το σχολείο ότι με πολύ λίγο διάβασμα, μπορείς να κερδίσεις αναλογικά πολλά. Το ζόρι ήταν η αρίστευση. Έτσι είναι και στην ζωή. Δεν θέλει κόπο, τρόπο θέλει.

Και Έλληνα όταν κάποιος που δεν σε γνωρίζει, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα εντοπίζει άμεσα τα προβλήματα σου, τότε σημαίνει ότι τουλάχιστον τα έχει δει και αλλού και τα εντοπίζει εμπειρικά. Το βασικότερο όλων όμως είναι ότι είχε δώσει στα προβλήματα αυτά λύσεις καθώς δεν σου ανέφερε το πρόβλημα σαν αδιέξοδο αλλά σαν πρόβλημα, δηλαδή ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΕΠΙΛΥΕΤΑΙ. Για το δικό σου και δικό του μόχθο στο λέει. Και αν είσαι και εργοδότης, για τα λεφτά σου και για την βιοσημότητα της εργασίας σας.

Βέβαια, όταν το ΕΓΩ, είναι η παρωπίδα ή ο αξεπέραστος τοίχος, δεν υπάρχει μεγάλη απορία για όσους κοιτάζουν από ψηλά, στο γιατί το Εγώ αντί για ΜΑΖΙ, δημιουργεί τέτοιες άσχημες μορφές δυσλειτουργικότητας, με απότερη συνέπεια το σημερινό εργασιακό σκλαβοπάζαρο.

Και το πραγματικά πιο τραγικό της υπόθεσης είναι ότι το πιθανότερο θα κάνεις τον πολλαπλάσιο χρόνο, θα έχεις τα πολλαπλάσιο κόστος σε μόχθο και τελικά δεν θα έχεις και το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αν αυτό δεν είναι βλακεία τότε τι είναι?

Μπορεί να μην τα φάγαμε μαζί, αλλά σίγουρα μαζί καταφέραμε να φτάσουμε εδώ με την ξεροκεφαλιά και εσωστρέφεια μας. Γιατί όσο και να θέλουμε να δείξουμε με το δάχτυλο, δυστυχώς το πρόβλημα της χώρας πριν από όλα ήταν και είναι κοινωνικό. Και αυτό ισχύει ανεξαρτήτως των διαφόρων επιχειρημάτων, που με βρίσκουν σύμφωνο, περί οικονομικής εκδούλευσης της χώρας.