Υποβάθμιση επικοινωνίας

Πριν κάτι μέρες έγραψα στο facebook μου

Κάποτε ξημεροβραδιαζόμασταν στο τηλεφωνο και το χρυσοπληρώναμε. Τώρα που ειναι δωρεάν, βασανιζόμαστε με fb και κάθε im. Και αν τύχει να πάρουμε τηλέφωνο, προτιμάμε το πανάκριβο κινητό. Για σταθερό ουτε κουβέντα και αν τυχει πρέπει πρώτα να πάρουμε άδεια από κάποιο im ή fb. Η κοινωνική εξέλιξη στο μεγαλείο της

Με αφορμή αυτό, ωρίμασε και το παρακάτω ποστ.

Στην αρχή, τουλάχιστον της δικιάς μου μνήμης, υπήρχε το αναλλογικό τηλέφωνο, το ταχυδρομείο και η προσωπική επαφή. Γενικά η γειτονια, και οι προσωπικές συναντήσεις ήταν άμεσα επιδιωκόμενες, και οταν αυτό δεν ηταν δυνατό η ανάγκη επικοινωνίας οδηγούσε στο τηλέφωνο. Ώρες και ώρες ατελειώτες σε μια δωρεάν αστική υπηρεσία και πανάκριβη υπεραστική. Χαρακτηριστικό της εποχής του άνδρες να γκρινιάζουν για το ατελειώτο μπλα των γυναικών, και οτι κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να πάρει σε μια κατηλημένη γραμμή.

Μετά το τηλέφωνο έγινε ψηφιακό, και πανάκριβο σε χρονοχρέωση. Μπορούσαμε να έχουμε πολλαπλές πάνακριβές γραμμές, και χρυσοφόρα ξεκατινιάσματα προς τον ΟΤΕ. Και πάλι όμως το ατελειώτο μπλα μπλα όσο ακριβό και να ηταν πήγαινε σύννεφο.

Κάπου το 96 για μένα μπήκαν τα im στην ζωή μας. Στην αρχή υπήρχε μέτρο. Το im ήταν εναλλακτική για διεθνή επικοινωνία, κατι σαν άμεσο ταχυδρομείο. Στην ίδια πολη το ειχαμε για να ανταλλάξουμε 5-6 κουβέντες με κάποιον σε ώρες που το τηλέφωνο απογορευόταν να χτυπήσει. Γυρναγες πχ αργά το βράδυ σπίτι, και ηταν να παίξεις diablo με ενα παλικάρι που εμενε με τους γονείς του όπως και εσυ. Το icq ηταν ένας εξαιρετικός τρόπος να συντονήσεις μια κλήση που δεν θα ξυπναγε τους γονείς σου.

Μετά ήρθαν τα κινητά. Πανάκριβη επανάσταση στην υποτίθεται πιο άμεση επικοινωνία. Θα έφερνε τον κόσμο πιο κοντά. Ουσιαστικά επέτρεψε στον κόσμο να δουλεύει περισσότερο, καθώς είχε μια ψευδαίσθηση οτι η προσωπική του ζωή μπορούσε να τον ακολουθήσει παντου. Επίσης, ενώ θα βοήθαγε στην επικοινωνία, δημιουργησε ενα ατελειωτο προβληματισμο στο κανόνισμα μιας εξόδου που στον καθένα που του βρώμαγε το ένα και ξυνιζε το άλλο, έβγαζε το λάδι στους 1-2 που προσπαθούσαν να κανονήσουν. Η εναλλακτική μέχρι τότε ήταν, θα ημαστε εκει τότε όποιος γουστάρει έρχεται.

Μετά ήρθαν οι μόνιμες συνδέσεις στο ιντερνετ, και το μόνιμο ανοιχτό icq και κάθε λογης νεότερο im. Μια συνήθεια που πληροφορικάριοι σαν εμένα ειχαν αποκτήσει από τον χώρο εργασίας τους, με την ψευδαίσθηση οτι μεταφέρεις ενα τμήμα της προσωπικής σου ζωής στον χώρο εργασίας σου. Και δεν ηταν ακριβώς ψευδαίσθηση, εκτός και αν ήσουν ΔΥ και το τηλέφωνο ειναι μόνιμα κολημένο στο αυτί σου. Δεν ηταν ψευδαίσθηση γιατι ερχόταν να προσφέρει λύση/τρόπο οταν δεν υπήρχε εναλλακτική, όσο μέτρια και σαν λύση να ειναι.

Με την έλευση ομως των μόνιμων συνδέσεων και την ευρεία διάδοση και στην κουτσί μαριο των υπολογιστών τα im απέκτησαν κυριαρχο χαρακτήρα στην επικοινωνία. Όπως και με τα κινητά, όπου μια τρελή αλληλουχία μηνυμάτων χωρίς τελικά συνεννοήση αντικατέστησε την αμεσότητα της φωνητικής συννενόησης, έτσι και το κάθε im αντικατέστησε την αμεσότητα της φωνητικής επικοινωνίας.

Τέλος, ηρθε και το facebook για να επιβεβαιώσει την τεχνολογία που φέρνει πιο κοντά τους ανθρώπους. Πράγματι, βρήκαμε φίλους, παλιούς συμμαθητές αλλά επίσης έχουμε καταλήξει να μαθαίνουμε τα νέα των “φίλων” μας από αυτό σε συνδυασμό με την απίστευτη ποιότητα επικοινωνίας ενός im-chat προγράμματος.

Προσωπικά θεωρώ οτι καταφέραν να μας αποξενώσουν. Κανένα facebook κανένα τσατ και κανένα μήνυμα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την προσωπική επικοινωνία άντε την τηλεφωνική. Δεν ειναι δυνατόν να θεωρείς το κάθε myspace/facebook σαν μορφή ενημερωσης για τα νεότερα κάποιων ανθρώπων που υποτίθεται έχεις ενδιαφέρον για την ζωή τους. Ναι οκ κάνουν την δουλειά τους για τα μακρυνά άτομα ειτε αυτή η διάκριση ειναι χωρική είτε γιατι ειναι στην αμεσότητα της σχέσης. Χαρακτηριστικό είναι ο αριθμός των μηνυματων που αποστέλονται σε κάθε πρωτοχρονιά σαν κατόρθωμα του φέρνουμε τον κόσμο πιο κοντά, ενώ ο κόσμος χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο (μάλλον) τυποποιημένα απρόσωπα μηνύμα με μαζική αποστολή σε όλο το contact list.

Προσωπικά βλέπω στον κόσμο, την έλλειψη διαθεσης αφιερωσης αποκλειστικού χρόνου στα άτομα. Η προσωπική συνεύρεση ή το τηλέφωνο θέλει προσωπικό χρόνο που δεν μπορείς ευκολα να κάνεις και άλλα πράγματα. Ενα τσατ δεν έχει τέτοιες απαιτήσεις και πιστέψτε με οταν σας λέω οτι γινεται να γράφεις κώδικα και να μιλάς σε δεύτερο χρόνο σε κάποιο τσατ.

Το τσατ και κάθε im πρόγραμμα ειναι τελευταια σε πρωτεραιότητα επικοινωνία. Το ταυτόχρονο της υπόθεσης, στερει για μένα ενα βασικό χαρακτηριστικό της επικοινωνίας με ανθρώπους μου μας ενδιαφέρουν. Το χαρακτηριστικό αυτό ειναι η αφιερωση μας στο άτομο αυτό. Η προσδοκία οτι θα μιλάμε με 15, σημαινει οτι έχουμε φτάσει στο σημείο να μην δινουμε αξία σε αυτή την αφιέρωση κάτι που τελικά μας απομακρύνει σαν ανθρώπους κάτω από την ψευδαίσθηση αριθμών μηνυμάτων σε κινητα και im που ανακοινώνονται όσον αφορά τα κατορθώματα μας ως κοινωνία.

Η χαρακτηριστικότητα του πόσο έχουμε αλλοτριωθεί στο θέμα, δεν ειναι απλά η επικοινωνία μέσω τσατ όσο ότι πριν πάρουμε κάποιον στο τηλέφωνο κάποτε στέλναμε μηνυμα και τώρα ρωτάμε σε κάποιο im. Αν κάποιος δεν μπορεί, ή δεν σηκώνει το τηλέφωνο ή το σηκώνει και λέει δεν μπορεί. Για όσους από την γενιά μου με αλσχάιμερ, ετσι κάναμε πριν τα κινητά εκτός βέβαια από ώρες που ηξερες οτι θα ενοχλήσεις ή θα κοιμάται κάποιος στον στοχευόμενο χώρο.

Την εποχή που το internet ειναι αυτό που λένε στα αγγλικά 24/7, ευκολα θα ειναι και το im 24/7 χωρίς αυτό ομως να σημαινει οτι εισαι μπροστά σε μια οθόνη. Συνεπώς οταν ρωτάς κάποιον σε im αν θα πάρεις τηλέφωνο ουσιαστικά πετυχαίνεις κάτι πολύ λιγότερο από το να κάνεις ντριν ντριν που άλλος πρέπει να ειναι κουφός για να μην ακουσει. Στην τελική αν κάνει δουλειά όπως να σκουπίζει, απλά δεν θα το ακουσει συνεπώς αποτέλεσμα ίδιο. Όλα αυτά με την υπόθεση οτι θέλει κάποιος να επικοινωνήσει και οχι να κοροιδέψει τον ευατό του και κατά προτίμηση αν γινεται να αποφύγη την δέσμευση χρόνου που περιλαμβάνει μια επικοινωνία στο τηλέφωνο.

Δεν βλέπω κανένα να ρωτάει αν μπορεί να πάρει στο κινητο πριν πάρει, γιατι ξέρει οτι βασικά λόγω χρέωσης αυτή θα ειναι σύντομη. Όταν οι κλήσεις γίνουν δωρεάν, τότε ειμαι σίγουρος οτι όλα τα κινητά θα έχουν συνδεδεμένο το contact list τους με κάποιο im πρόγραμμα στο οποίο πρώτα θα ρωτάμε αν μπορούμε να πάρουμε τηλέφωνο και αν μας απαντήσουν θα κάνουμε και αυτή την θυσία να αφιερώσουμε χρόνο από την ζωή μας σε ένα άνθρωπο. Βέβαια αν πχ ο άλλος δεν ειναι πάνω από το im του τότε ή το σημερινό γιατι απλά δεν ηταν στην οθόνη μπροστά, θα έχουμε και την δικαιολογία του τυπου “σε ρώτησα στο im”. Δεν παραθέτω την φυσιολογική αντίδραση, παρά μονο την περίληψη του “αααααααααααααααααααααααα………..”

Θα μου πεις τι ζόρι τραβάς με την ερώτηση? Η ερώτηση ειναι δειγμα σοβαρό να μην πω κάτι περισσότερο ότι το εκάστοτε im έχει γινει πρωτεύοντα μορφή επικοινωνίας καθώς από αυτήν πέρνεις άδεια για να μιλήσεις σε κάτι σατανικό και κακό όπως ειναι ένα τηλέφωνο. Τι θα πάθεις δηλαδή κάποιος αν ακουσει ένα τηλέφωνο να βουίζει ή να μην απαντάει? Μήπως θα κλάψει για τα 10 δευτερόλεπτα που δεν άκουσε μουσική και του στερήθηκε αυτός ο χρόνος? Μήπως θα κλάψει για τα 30 δευτερόλεπτα που δεν θα παίξει ένα παιχνίδι, γιατι πρέπει να κρατάει και ένα ακουστικό? Θεός φυλάξει αν πρέπει να βρει και το νουμερο που θα πάρει στο κινητό του. Καλύτερα ας μας το πει ο άλλος στο im, να χαλάσουμε και την έκπληξη ή μήπως να δείξουμε την μεγαλειότητα της κίνησης μας να πληκτρολογήσουμε το τηλέφωνο που ειναι τόσο δυσευρεται γιατι πραγματικά δεν το παίρνουμε και ποτε!

Ειμαι από τους φανατικότερους υπέρμαχους της τεχνολογίας αλλά ειμαι και από τους φανατικότερους υπέρμαχους του μέτρου παρόλο που πολλοί πιστεύουν οτι ειμαι των άκρων γιατι αρνουμαι να παραδοθώ στην ατελειωτη κοινωνική βλακεία.

Όποιος πει οτι οι άνθρωποι δεν έχουν αποξενωθεί παρόλη την διευκόλυνση που έρχεται να προσφέρει στην επικοινωνία των ανθρώπων η τεχνολογία, ή ειναι τυχερός και συναναστρέφεται με κόσμο που δεν καταχράζεται την τεχνολογία ή λέει ψέματα πρώτα στον εαυτό του και μετα προς τα έξω.