Κάθε χρόνο συμβαίνει μια πολύ μεγάλη, τρομερά καταστροφική πυρκαϊά στην Ελλάδα και πολλές άλλες, μεγάλου ή μεσαίου μεγέθους. Ολεθρος περιβαλλοντικός με μακροπρόθεσμες συνέπειες για το κλίμα και την ατμόσφαιρα, για τον αέρα που αναπνέουμε, αλλά και απώλεια ανθρώπινων ζωών πέρα από την υλική καταστροφή καλλιεργειών, οικισμών, κτλ. Βαρύ το τίμημα που πληρώνουμε εμείς και θα συνεχίσουν να πληρώνουν τα παιδιά μας σε χρηματικό κόστος αλλά και ποιότητα ζωής. Συνεχής και χειροπιαστή υποβάθμιση της χώρας. Πώς αντιμετωπίζουμε ως πολιτεία και ως κοινωνία αυτήν τη με μαθηματική ακρίβεια επαναλαμβανόμενη επίθεση; Με ενοικιαζόμενα αεροπλανάκια, ζητιανεύοντας δύο αεροπλάνα από τη μια χώρα και ένα ελικόπτερο από την άλλη, με εποχιακούς δασοπυροσβέστες, με πυροσβεστική υπηρεσία με μειωμένα μέσα και πόρους. Τι σημαίνει αυτό; Οτι η προστασία της χώρας από αυτήν την επαναλαμβανόμενη μάστιγα δεν είναι στις κυβερνητικές προτεραιότητες. Ετσι απλά.
Στην Ολλανδία ο ωκεανός δεν φουσκώνει κάθε χρόνο για να υπερβεί τα φράγματα και να πλημμυρίσει τις χαμηλές περιοχές της χώρας. Και εκεί εξαρτάται από τους αέρηδες και τις φουσκοθαλασσιές. Οι Ολλανδοί όμως επειδή είναι μια κοινωνία που έμαθε να αντιμετωπίζει με νεωτερικό τρόπο τη φύση, έχει δημιουργήσει τεράστιες υποδομές, φράγματα τα οποία ανοίγουν και κλείνουν αυτόματα με βάση ασφαλείς προγνώσεις στις έκτακτες περιπτώσεις, συγκρατώντας τα κύματα και τη στάθμη του νερού, προστατεύοντας τις παρόχθιες πόλεις τους. Τεράστια έργα, μεγάλου κόστους και υψηλής τεχνογνωσίας. Είναι η πολιτική τους προτεραιότητα. Αυτήν θεωρούν τη σημαντικότερη άμυνα της χώρας τους και σε αυτήν ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος των αμυντικών δαπανών τους.
Πόσα χρήματα ξοδεύουμε εμείς για τη στρατιωτική άμυνα της δικής μας χώρας; Ως γνωστόν διαθέτουμε έναν από τους μεγαλύτερους προϋπολογισμούς σε συγκριτικά ποσοστά επί των οικονομικών δυνατοτήτων μας διεθνώς. Τι ποσοστό επί των αμυντικών δαπανών αφορά την προστασία από τις πυρκαϊές; Πόσα αεροπλάνα διαθέτει ο στόλος της πολεμικής αεροπορίας και πόσα της Πυροσβεστικής; Ποιο είναι το αντίστοιχο κόστος; Υπάρχουν ραντάρ, εξίσου υψηλής τεχνολογίας με τα αμυντικά που ανιχνεύουν οποιοδήποτε ιπτάμενο αντικείμενο, τα οποία να ανιχνεύουν οποιαδήποτε εστία θερμότητας στα δάση, πάνω από όλο το έδαφος της χώρας και να σημαίνουν πάραυτα συναγερμό; Οποιαδήποτε σύγκριση του αμυντικού μηχανισμού με τον μηχανισμό πρόληψης πυρκαϊών και δασοπυρόσβεσης θα μας σοκάρει. Τότε, γιατί ξοδεύουμε χρήματα εκεί όπου εικάζουμε ότι θα προέλθει κίνδυνος, και όχι εκεί όπου ο κίνδυνος είναι ορατός και καταστροφικός κάθε χρόνο; Γιατί η δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση να μην είναι μέρος του αμυντικού συστήματος της χώρας; Και γιατί να ξοδεύουμε για ένα αμυντικό σύστημα το οποίο δεν αντιμετωπίζει τις πραγματικές απειλές;
Οι καταστροφικές πυρκαϊές λοιπόν δεν οφείλονται στη φύση, ούτε στην τύχη. Αυτή η φύση, αυτό το κλίμα και αυτοί οι άνεμοι μάς έλαχαν. Το ζήτημα είναι πώς εμείς, με τα τεράστια μέσα που διαθέτει η σύγχρονη τεχνογνωσία και τεχνολογία συμβιώνουμε μαζί τους. Αν δεν τα καταφέρνουμε, τότε η αποτυχία ανήκει στην οργανωμένη κοινωνία και στις προτεραιότητές της. Είναι δηλαδή εξ ολοκλήρου πολιτική ευθύνη. Ευθύνη κυβερνητική, γιατί η κυβέρνηση χαράσσει πολιτική και ορίζει προτεραιότητες. Και ευθύνη της αντιπολίτευσης στον βαθμό που δεν θέτει με σαφήνεια και οξύτητα αυτό το ζήτημα ώστε να μη δεσμευτεί για τις επόμενες πυρκαϊές της δικής της κυβερνητικής θητείας. Μόνο γενικότητες ακούσαμε από όλους τους αντιπολιτευομένους.
Υπάρχουν διάχυτες ευθύνες; Βεβαίως. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και η ολιγωρία της να καθαρίσει τις περιοχές της ευθύνης της από τις εύφλεκτες ύλες, και να επιβάλει στους δημότες να το κάνουν. Και αν δεν συμμορφώνονται, να φροντίζει στέλνοντάς τους τον λογαριασμό με την Εφορία. Το νομικό καθεστώς που επιτρέπει αποχαρακτηρισμούς και νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων, ενθαρρύνοντας τους ενδιαφερομένους να χαίρονται στην αναμπουμπούλα, σπέρνοντας γκαζάκια στις προς αποχαρακτηρισμό περιοχές. Οι ασυνείδητοι οδηγοί που ενώ οι καπνοί σκιάζουν τον ήλιο συνεχίζουν να εκτοξεύουν τα αναμμένα τσιγάρα στα παρόχθια ξερόχορτα. Ολοι αυτοί που έχτισαν, όπως έχτισαν, στις δασώδεις περιοχές δεν πρέπει να αναλάβουν ένα μέρος της ευθύνης και του κόστους για τα περιαστικά δάση που είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε κινδύνους;
Είναι βεβαίως ένα ολόκληρο πλέγμα συμπεριφορών που οφείλει να αλλάξει. Αλλά ας μην χανόμαστε στο γενικό, ώστε να καταλήγουμε στο παραλυτικό «φταίει η κοινωνία». Το ζήτημα είναι να θεωρηθούν οι πυρκαϊές ζήτημα υψίστης εθνικής ασφάλειας, μόνιμη και σταθερή απειλή, και η αντιμετώπισή τους να γίνει με την αναβάθμιση της δασοπυρόσβεσης και δασοπροστασίας στο τέταρτο όπλο των ενόπλων δυνάμεων, δίπλα στον στρατό, στο ναυτικό και στην αεροπορία, και βεβαίως με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό σε σχέση με τα υπόλοιπα σώματα. Γιατί εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με δυνητική αλλά με πραγματική και ετησίως πραγματοποιούμενη απειλή. Ξοδεύουμε που ξοδεύουμε για αμυντικές δαπάνες, ας είναι για κάτι χρήσιμο. Διαφορετικά, μετά την Πάρνηθα και την Πεντέλη, του χρόνου με τον Υμηττό στις φλόγες! Πάλι θα καταριόμαστε τους αέρηδες και την κακή μας μοίρα, όχι όμως την αβουλία μας.
Ο κ. Αντώνης Λιάκος είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Νομίζω τα έντονα και τονισμένα τα λένε όλα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου